Son yıllarda uluslararası diplomasi sahnesinin en çok konuşulan konularından biri olan ABD ve İran arasındaki ilişkiler, önümüzdeki günlerde yeni bir döneme girmeye hazırlanıyor. 11 Mayıs 2023 tarihinde Maskat’ta yapılacak dördüncü tur görüşmeler, iki ülke arasındaki nükleer anlaşmanın geleceği ve bölgesel güvenlik meselelerini masaya yatıracak. Tarafların karşılıklı güvenin yeniden tesis edilmesi adına diplomatik adımlar atması bekleniyor.
2015 yılında imzalanan İran nükleer anlaşması (JCPOA), İran’ın nükleer programını sınırlaması ve bazı yaptırımların kaldırılması üzerine kurulmuştu. Ancak, 2018 yılında ABD’nin anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi ve İran’a yönelik yeniden yaptırımların başlatılması, bölgedeki gerginlikleri artırmıştı. Bu süreç, sadece ABD ve İran’ı değil, aynı zamanda müttefik ülkeleri ve diğer dünya güçlerini de yakından ilgilendiriyor. Zira, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve Orta Doğu’da istikrarın sağlanması, global ölçekli bir güvenlik meselesi olarak değerlendiriliyor.
Bu dördüncü tur görüşmeler, hem iki ülkenin liderleri arasındaki buzları eritmek hem de nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması amacıyla büyük bir fırsat olarak görülüyor. Toplantının Maskat’ta düzenlenecek olması, Körfez ülkeleri ve İran arasındaki ilişkilerin de önemli bir merkezi olan bu tarihi şehirde, diplomatik kanalların yeniden açılmasına zemin hazırlayabilir. Özellikle Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerinin de bu süreçte rol alması, bölgesel güvenlik dinamiklerini değiştirme potansiyeline sahip.
11 Mayıs’ta gerçekleştirilecek olan görüşmelerde, ABD’nin İran üzerindeki yaptırımları ne ölçüde hafifleteceği ve İran’ın nükleer programına ilişkin yapacağı taahhütlerin önemi büyük. Uzmanlar, bu görüşmelerin sadece iki ülkenin değil, aynı zamanda Orta Doğu’daki tüm ülkelerin geleceğini şekillendirecek bir boyutta olduğunu ifade ediyorlar. Görüşmelerin başarılı geçmesi durumunda, bölgedeki istikrarın artması ve ekonomik işbirliklerinin güçlenmesi için yeni kapılar açılabilir. Özellikle, İran’ın enerji zenginliklerinin dünyaya açılması ve bu konuda yapılacak ticaretlerin, hem İran ekonomisine hem de bölgedeki diğer ülkelere fayda sağlayabileceği öne sürülüyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın açıklamalarına göre, görüşmelerin ana gündem maddeleri arasında İran’ın nükleer programının kapsamı ve geri dönüş süreçlerinin de yer alacağı belirtildi. Görüşmeler öncesinde yapılan diplomatik ziyaretler ve ön hazırlıkların da olumlu bir zemine oturması için önemli olduğu düşünülüyor. Bunun yanı sıra, bölgedeki diğer ülkelerin de süreçte nasıl bir rol oynayacağı konusunda belirsizlikler olsa da, çoğu ülkeden olumlu sinyaller gelmesi dikkat çekici.
Maskat’taki toplantının önemi, sadece nükleer meseleler ile sınırlı kalmayıp, aynı zamanda bölgesel güvenlik sorunları ve İran’ın komşu ülkelerle olan ilişkilerini de etkileyecek. Uzmanlar, bu görüşmelerin sonucunun, Orta Doğu’nun geleceği açısından belirleyici olacağına dikkat çekiyorlar. Dolayısıyla, 11 Mayıs’taki görüşmelerin başarısı, uzun vadede barış ve istikrar adına kritik bir adım olabilir.
Sonuç olarak, ABD ve İran arasındaki bu yüksek profilli görüşmeler, dünya genelinde dikkatle izleniyor. 11 Mayıs’ta Maskat’ta yapılacak olan dördüncü tur görüşmelerin, iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden şekillenmesine ve nükleer müzakerelerin ilerlemesine olanak tanıyıp tanımayacağı merakla bekleniyor. Bu görüşmeler sonucunda elde edilecek sonuçlar, sadece iki ülkeyi değil, tüm bölgeyi etkileyecek denge unsurları taşıyor.
